سرطان هایپوفارنکس نوع نادری از سرطان‌های سر و گردن است که قسمت پایینی گلو را درگیر می‌کند. این بیماری به دلیل نادر بودن و شباهت علائم آن با بیماری‌های شایع‌تر گلو، مانند گلودرد یا سرماخوردگی، به‌سختی قابل تشخیص است. این مقاله به بررسی علائم، عوامل خطر، تشخیص و روش‌های درمان این نوع سرطان می‌پردازد.
سرطان هایپوفارنکس چیست؟
سرطان هایپوفارنکس نوعی سرطان است که در سلول‌های سنگفرشی که در قسمت پایینی گلو قرار دارند، شروع می‌شود. این سلول‌ها مسئول پوشش داخلی گلو هستند و نقش محافظتی دارند. هنگامی که این سلول‌ها به‌طور غیرقابل‌کنترلی رشد و تقسیم می‌شوند، سرطان هایپوفارنکس بروز می‌کند. این نوع سرطان نادر است و تنها حدود 4.5 درصد از موارد سرطان‌های سر و گردن را تشکیل می‌دهد. استعمال دخانیات و مصرف بیش‌ازحد الکل از عوامل اصلی ابتلا به این نوع سرطان هستند.
علائم سرطان هایپوفارنکس
تشخیص زودهنگام سرطان هایپوفارنکس به دلیل شباهت علائم آن با بیماری‌های گلو مانند گلودرد و سرماخوردگی، بسیار دشوار است. برخی از علائم رایج این بیماری عبارت‌اند از:
- دشواری یا درد هنگام بلع: یکی از شایع‌ترین علائم سرطان هایپوفارنکس، درد یا مشکل در بلع است که ممکن است با پیشرفت بیماری بدتر شود.
- اختلال در شنوایی: کاهش شنوایی در یک یا هر دو گوش بدون دلیل مشخص می‌تواند نشانه‌ای از این سرطان باشد.
- گرفتگی صدا: تغییر صدا یا گرفتگی طولانی‌مدت صدا می‌تواند از علائم هشداردهنده باشد.
- گلودرد مزمن: گلودردی که برای مدت طولانی ادامه دارد و با درمان‌های معمول بهبود نمی‌یابد، می‌تواند نشانه‌ای از وجود سرطان باشد.
- مشکل در تنفس: تورم و تومور در قسمت پایینی گلو ممکن است منجر به مشکلات تنفسی شود.
- برآمدگی در گلو: احساس وجود توده یا برآمدگی در گلو یکی دیگر از علائم رایج این بیماری است.
- سرفه خونی: در موارد پیشرفته‌تر، سرفه همراه با خون می‌تواند علامتی از سرطان باشد.
عوامل خطر سرطان هایپوفارنکس
اگرچه علت دقیق سرطان هایپوفارنکس مشخص نیست، اما چندین عامل خطر وجود دارد که می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد:
- استعمال دخانیات: استفاده طولانی‌مدت از محصولات تنباکو (سیگار، پیپ، و غیره) یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای ابتلا به این نوع سرطان است.
- مصرف الکل: مصرف مکرر و بیش‌ازحد الکل نیز با افزایش خطر ابتلا به سرطان هایپوفارنکس مرتبط است.
- عفونت HPV: ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) به‌ویژه نوع 16 آن، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان‌های ناحیه سر و گردن، از جمله هایپوفارنکس را افزایش دهد.
- رژیم غذایی نامناسب: رژیم غذایی فقیر از میوه‌ها و سبزیجات و سرشار از غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهد.
- قرارگیری در معرض مواد شیمیایی: افرادی که در معرض موادی مانند آزبست، گرد و غبار چوب، و برخی از مواد شیمیایی دیگر قرار دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.
- بهداشت دهان و دندان ضعیف: مراقبت نادرست از دهان و دندان و عدم درمان عفونت‌ها و مشکلات دهانی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان هایپوفارنکس را افزایش دهد.
تشخیص سرطان هایپوفارنکس
تشخیص سرطان هایپوفارنکس معمولاً با ترکیبی از روش‌های تصویربرداری و بررسی‌های بالینی انجام می‌شود:
- آندوسکوپی: پزشک با استفاده از یک لوله انعطاف‌پذیر و نازک که از بینی وارد می‌شود، می‌تواند توده یا ناهنجاری‌های موجود در هایپوفارنکس را مشاهده کند.
- تصویربرداری: اسکن‌های CT، MRI و PET از جمله روش‌های تصویربرداری هستند که برای بررسی دقیق‌تر توده‌ها و انتشار احتمالی سرطان به سایر نواحی بدن استفاده می‌شوند.
- بیوپسی: اگر پزشک مشکوک به وجود سرطان باشد، نمونه‌ای از بافت هایپوفارنکس گرفته می‌شود تا تحت بررسی‌های آزمایشگاهی قرار گیرد.
روش‌های درمان سرطان هایپوفارنکس
روش‌های درمانی مختلفی برای سرطان هایپوفارنکس وجود دارد که بسته به مرحله و شدت بیماری انتخاب می‌شوند:
- جراحی: در مراحل اولیه، جراحی برای برداشتن تومور می‌تواند مؤثر باشد. در این روش، پزشک تلاش می‌کند تا تمامی بافت‌های سرطانی را از بین ببرد.
- شیمی‌درمانی: این روش معمولاً در ترکیب با دیگر روش‌های درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند رشد سلول‌های سرطانی را متوقف کنند، اما ممکن است بر سلول‌های سالم نیز تأثیر بگذارند.
- رادیوتراپی: در این روش از پرتوهای پرانرژی برای تخریب سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. رادیوتراپی می‌تواند به صورت خارجی (تابش پرتوها از خارج بدن) یا داخلی (براکی‌تراپی) انجام شود.
تفاوت سرطان حنجره با سرطان هایپوفارنکس
سرطان حنجره و سرطان هایپوفارنکس هر دو از سرطان‌های ناحیه سر و گردن هستند، اما در محل بروز و تأثیرات آن‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد. سرطان حنجره در سلول‌های حنجره که مسئول تولید صدا و تنفس هستند، رخ می‌دهد. در مقابل، سرطان هایپوفارنکس در قسمت پایینی گلو و نزدیک مری ایجاد می‌شود. همچنین، احتمال گسترش سرطان هایپوفارنکس به سایر نواحی مانند مری، نای، و غدد لنفاوی اطراف بیشتر است.
کلام آخر
سرطان هایپوفارنکس یکی از سرطان‌های نادر است که در صورت تشخیص زودهنگام، امکان درمان موفقیت‌آمیز آن وجود دارد. مردان و افرادی که به طور مداوم از دخانیات و الکل استفاده می‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. توجه به علائم و مراجعه به پزشک در صورت بروز هرگونه تغییر غیرطبیعی در ناحیه گلو می‌تواند در تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر این بیماری نقش مهمی ایفا کند.
سن ابتلا به سرطان هایپوفارنکس
سرطان هایپوفارنکس ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما معمولاً در افراد مسن‌تر (بالای 50 سال) شایع‌تر است. این نوع سرطان در مردان بیشتر از زنان بروز می‌کند و عواملی مانند استعمال دخانیات و مصرف الکل می‌تواند احتمال بروز آن را افزایش دهد.
بدون دیدگاه