دستگاه زیمنس آرتیس
- از به روزترین دستگاه‌های پرتودرمانی
- مجهز به سیستم MLC (Multi Leaf Collimator)
- قابلیت ارائه درمان IMRT و دارای سیستم پورتال ویژن با امکان تصویربرداری همزمان از ناحیه درمانی
دستگاه زیمنس آرتیس
- از به روزترین دستگاه‌های پرتودرمانی
- مجهز به سیستم MLC (Multi Leaf Collimator)
- قابلیت ارائه درمان IMRT و دارای سیستم پورتال ویژن با امکان تصویربرداری همزمان از ناحیه درمانی
پرتودرمانی یکی از روش‌های مؤثر در درمان سرطان است که با استفاده از ذرات پرانرژی یا امواج مانند اشعه ایکس، اشعه گاما، یا پرتوهای الکترونی، رشد و تقسیم سلول‌های سرطانی را متوقف می‌کند. این پرتوها با عبور از بافت، موجب یونیزاسیون آن شده و یون‌های مثبت و منفی ایجاد می‌کنند که به تدریج باعث کوچک شدن و از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شود. هدف اصلی پرتودرمانی، نابودی سلول‌های سرطانی با کمترین آسیب ممکن به سلول‌های سالم است. با این حال، گاهی این پرتوها به سلول‌های سالم مجاور نیز آسیب می‌زنند یا با تخریب DNA آنها، جلوی رشد و تقسیم سلول‌ها را می‌گیرند. با وجود این، بیشتر سلول‌های سالم توانایی بازسازی و بهبودی پس از اثرات پرتو را دارند.
پرتودرمانی می‌تواند به عنوان بخشی از درمان جامع سرطان مورد استفاده قرار گیرد، مثلاً برای جلوگیری از عود تومور پس از جراحی تومورهای بدخیم در مراحل اولیه (مانند سرطان پستان). همچنین، پرتودرمانی می‌تواند اثرات شیمی‌درمانی را تقویت کرده و در تومورهای حساس، قبل، بعد یا همزمان با شیمی‌درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
شناخت بهتر تفاوت‌های شیمی‌درمانی و پرتودرمانی:
پرتودرمانی به دلیل توانایی در کنترل رشد سلول‌های سرطانی، در درمان سرطان کاربرد گسترده‌ای دارد. پرتوهای یونیزان با تولید یون‌های مثبت و منفی به DNA بافت‌هایی که تحت تابش قرار می‌گیرند آسیب می‌زنند و در نهایت منجر به مرگ سلولی می‌شوند. از آنجا که بسیاری از تومورهای سرطانی در قسمت‌های داخلی بدن قرار دارند، پرتوها برای رسیدن به بافت سرطانی باید از بافت‌های سالم عبور کنند. برای محافظت از این بافت‌ها (مانند پوست یا اندام‌هایی که در مسیر تابش قرار دارند)، پرتوها از زوایای مختلف به تومور تابیده می‌شوند تا حداکثر دوز پرتو به تومور برسد و از آسیب به بافت‌های سالم اطراف جلوگیری شود.
در برخی موارد، ناحیه درمانی علاوه بر تومور شامل گره‌های لنفاوی مجاور نیز می‌شود، به خصوص اگر شواهدی از درگیری آنها وجود داشته باشد. همچنین، به دلیل عدم قطعیت در وضعیت ثابت بیمار و حرکت‌های داخلی بدن (مانند تنفس یا پر و خالی شدن مثانه)، لازم است حاشیه‌ای از بافت سالم در ناحیه درمانی در نظر گرفته شود. این عدم قطعیت‌ها ممکن است به دلیل حرکت‌های داخلی بدن یا جابجایی علامت‌های سطح پوست که برای تعیین ناحیه تومور قرار داده می‌شوند، ایجاد شوند.
آسیب به DNA سلول‌های تومورال تأثیر قابل‌توجهی در درمان سرطان دارد. این آسیب از طریق یکی از دو نوع انرژی، فوتون‌ها یا ذرات باردار، ایجاد می‌شود. آسیب DNA می‌تواند به دو صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر زنجیره DNA تاثیر بگذارد. در درمان با فوتون، اثرگذاری پرتوها عمدتاً از طریق تولید رادیکال‌های آزاد و آسیب به DNA انجام می‌شود. با توجه به اینکه سلول‌ها مکانیزم‌های ترمیم آسیب DNA تک‌رشته‌ای دارند، آسیب به دو رشته DNA به عنوان تکنیکی کلیدی برای ایجاد مرگ سلولی شناخته می‌شود. سلول‌های سرطانی که تمایز نیافته و مشابه سلول‌های بنیادی هستند، معمولاً بیشتر از سلول‌های سالم تمایز یافته تکثیر می‌یابند و توانایی محدودی برای ترمیم آسیب‌ها دارند. آسیب‌های DNA در حین تقسیم سلولی به سلول‌های جدید منتقل می‌شود و این آسیب‌ها می‌تواند منجر به مرگ سلول‌ها یا کاهش سرعت تکثیر آنها شود.
اهداف پرتودرمانی چیست؟
هدف اصلی پرتودرمانی (رادیوتراپی) شامل درمان‌های درمانی، ادجوونت، نئوادجوونت یا تسکینی، بستگی به نوع تومور، موقعیت آن، مرحله بیماری و وضعیت عمومی بیمار دارد. تکنیک تابش به کل بدن (TBI) در پرتودرمانی به منظور آماده‌سازی بدن برای دریافت پیوند مغز استخوان استفاده می‌شود. براکی‌تراپی، که روش دیگری است، شامل قرار دادن منبع پرتو در داخل یا نزدیک ناحیه مورد نظر برای درمان است تا میزان آسیب به بافت‌های سالم در درمان سرطان‌هایی مانند پروستات، آندومتر و پستان کاهش یابد.
پرتودرمانی کاربردهای متعددی در درمان بیماری‌های غیر بدخیم نیز دارد، از جمله درمان نورالژی عصب سه قلو، آکوستیک نوروما، پتریجیوم، بیماری‌های چشمی ناشی از تیروئید، سینوویت ویلوندولار رنگدانه‌ای، و پیشگیری از رشد کولوئیدی اسکار، تنگی مجدد عروق و استخوان‌سازی هتروتوپیک. با این حال، استفاده از رادیوتراپی در بیماری‌های غیر بدخیم به دلیل خطرات بالقوه و افزایش احتمال سرطان ناشی از پرتو، به شدت محدود شده است.
پرتودرمانی یکی از روش‌های مؤثر در درمان سرطان است که با استفاده از ذرات پرانرژی یا امواج مانند اشعه ایکس، اشعه گاما، یا پرتوهای الکترونی، رشد و تقسیم سلول‌های سرطانی را متوقف می‌کند. این پرتوها با عبور از بافت، موجب یونیزاسیون آن شده و یون‌های مثبت و منفی ایجاد می‌کنند که به تدریج باعث کوچک شدن و از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شود. هدف اصلی پرتودرمانی، نابودی سلول‌های سرطانی با کمترین آسیب ممکن به سلول‌های سالم است. با این حال، گاهی این پرتوها به سلول‌های سالم مجاور نیز آسیب می‌زنند یا با تخریب DNA آنها، جلوی رشد و تقسیم سلول‌ها را می‌گیرند. با وجود این، بیشتر سلول‌های سالم توانایی بازسازی و بهبودی پس از اثرات پرتو را دارند.
پرتودرمانی می‌تواند به عنوان بخشی از درمان جامع سرطان مورد استفاده قرار گیرد، مثلاً برای جلوگیری از عود تومور پس از جراحی تومورهای بدخیم در مراحل اولیه (مانند سرطان پستان). همچنین، پرتودرمانی می‌تواند اثرات شیمی‌درمانی را تقویت کرده و در تومورهای حساس، قبل، بعد یا همزمان با شیمی‌درمانی مورد استفاده قرار گیرد.
شناخت بهتر تفاوت‌های شیمی‌درمانی و پرتودرمانی:
پرتودرمانی به دلیل توانایی در کنترل رشد سلول‌های سرطانی، در درمان سرطان کاربرد گسترده‌ای دارد. پرتوهای یونیزان با تولید یون‌های مثبت و منفی به DNA بافت‌هایی که تحت تابش قرار می‌گیرند آسیب می‌زنند و در نهایت منجر به مرگ سلولی می‌شوند. از آنجا که بسیاری از تومورهای سرطانی در قسمت‌های داخلی بدن قرار دارند، پرتوها برای رسیدن به بافت سرطانی باید از بافت‌های سالم عبور کنند. برای محافظت از این بافت‌ها (مانند پوست یا اندام‌هایی که در مسیر تابش قرار دارند)، پرتوها از زوایای مختلف به تومور تابیده می‌شوند تا حداکثر دوز پرتو به تومور برسد و از آسیب به بافت‌های سالم اطراف جلوگیری شود.
در برخی موارد، ناحیه درمانی علاوه بر تومور شامل گره‌های لنفاوی مجاور نیز می‌شود، به خصوص اگر شواهدی از درگیری آنها وجود داشته باشد. همچنین، به دلیل عدم قطعیت در وضعیت ثابت بیمار و حرکت‌های داخلی بدن (مانند تنفس یا پر و خالی شدن مثانه)، لازم است حاشیه‌ای از بافت سالم در ناحیه درمانی در نظر گرفته شود. این عدم قطعیت‌ها ممکن است به دلیل حرکت‌های داخلی بدن یا جابجایی علامت‌های سطح پوست که برای تعیین ناحیه تومور قرار داده می‌شوند، ایجاد شوند.
آسیب به DNA سلول‌های تومورال تأثیر قابل‌توجهی در درمان سرطان دارد. این آسیب از طریق یکی از دو نوع انرژی، فوتون‌ها یا ذرات باردار، ایجاد می‌شود. آسیب DNA می‌تواند به دو صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر زنجیره DNA تاثیر بگذارد. در درمان با فوتون، اثرگذاری پرتوها عمدتاً از طریق تولید رادیکال‌های آزاد و آسیب به DNA انجام می‌شود. با توجه به اینکه سلول‌ها مکانیزم‌های ترمیم آسیب DNA تک‌رشته‌ای دارند، آسیب به دو رشته DNA به عنوان تکنیکی کلیدی برای ایجاد مرگ سلولی شناخته می‌شود. سلول‌های سرطانی که تمایز نیافته و مشابه سلول‌های بنیادی هستند، معمولاً بیشتر از سلول‌های سالم تمایز یافته تکثیر می‌یابند و توانایی محدودی برای ترمیم آسیب‌ها دارند. آسیب‌های DNA در حین تقسیم سلولی به سلول‌های جدید منتقل می‌شود و این آسیب‌ها می‌تواند منجر به مرگ سلول‌ها یا کاهش سرعت تکثیر آنها شود.
اهداف پرتودرمانی چیست؟
هدف اصلی پرتودرمانی (رادیوتراپی) شامل درمان‌های درمانی، ادجوونت، نئوادجوونت یا تسکینی، بستگی به نوع تومور، موقعیت آن، مرحله بیماری و وضعیت عمومی بیمار دارد. تکنیک تابش به کل بدن (TBI) در پرتودرمانی به منظور آماده‌سازی بدن برای دریافت پیوند مغز استخوان استفاده می‌شود. براکی‌تراپی، که روش دیگری است، شامل قرار دادن منبع پرتو در داخل یا نزدیک ناحیه مورد نظر برای درمان است تا میزان آسیب به بافت‌های سالم در درمان سرطان‌هایی مانند پروستات، آندومتر و پستان کاهش یابد.
پرتودرمانی کاربردهای متعددی در درمان بیماری‌های غیر بدخیم نیز دارد، از جمله درمان نورالژی عصب سه قلو، آکوستیک نوروما، پتریجیوم، بیماری‌های چشمی ناشی از تیروئید، سینوویت ویلوندولار رنگدانه‌ای، و پیشگیری از رشد کولوئیدی اسکار، تنگی مجدد عروق و استخوان‌سازی هتروتوپیک. با این حال، استفاده از رادیوتراپی در بیماری‌های غیر بدخیم به دلیل خطرات بالقوه و افزایش احتمال سرطان ناشی از پرتو، به شدت محدود شده است.